Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Ζ΄

Colocotroni, et se déclare ouvertement contre lui.

Conduriotti, soutenu par Coletti, son ami et son confident, aimé et secondé par le parti que nous avons désigné sous le nom du Tiers-État, parait affronter tous les orages.

σ. 18 Bientôt les brandons de la guerre civile s’allument. / Coletti, membre du Corps Exécutif, est nommé chef de l’expédition contre les rebelles. Celui-ci, qui avait le sentiment de ses forces, ne se fait pas prier pour accepter la nouvelle charge. Réunir les divers corps Rouméliotes, disperser les rebelles, s’emparer de la personne de Colocotroni et de ses principaux partisans, les exiler à Hydra, délivrer les provinces du Péloponnèse du double joug qui pesait sur elles, et sans autre ressource que la somme de 6.000 tallaris que le Gouvernement emprunta de la Municipalité d’Hydra, tout cela fut l’affaire de vingt-cinq jours.

σ. 19 Mavrocordato, qui avait quitté Hydra pour passer à Missolonghi, chargé de la direction des affaires de la Grèce Occidentale; / Mavrocordato qui dans le cours de son administration dans cette partie de la Grèce, réussit à soulever beaucoup de monde contre lui, et ne cessa de former des liaisons plus que suspectes avec le gouvernement des îles Ioniennes. A s’insinuer dans l’esprit de la Commission de Zante, Mavrocordato, disons-nous, n’a pu voir sans jalousie la puissance toujours croissante d’un homme que d’ailleurs il avait jusqu’ici favorité lui-mêine, et dont il apréciait plus que personne l’habileté, les talens et l’adresse.

Tandis que Coletti s’occupait de la pacification du Péloponnèse, et pensait sérieusement au siège de Patras, Mavrocordato vint occuper la place de Secrétaire Général, à laquelle il fut appelé on ne sait trop comment.

σ. 20 C’est alors que, voyant que le Gouvernement prenait une consistance jusqu’alors inconnue, et que l’appui principal de Conduriotti était son ami Coletti et son parti, il fit l’essai de renverser par un seul coup deux pouvours à la fois.

Il commença d’abord par inspirer des jalousies et des craintes à Conduriotti en représentant aux yeux de celui-ci Colletti comme un homme ambitieux, qui ne cherchait qu’une occasion favorable pour dicter la loi à tout le monde, et s’emparer du pouvoir à l’aide d’une armée tout devouée à lui.

Il fit ensuite entrevoir à Conduriotti la possibilité d’arriver plus loin qu’il σ. 21 n’était, s’il se mettait à la tête de l’armée, commandée par Coletti, pour aller / entreprendre le siège de Patras.

Le Corps Exécutif eut la faiblesse de rappeler Coletti, et celui-ci la bonté de se rendre à ses ordres.

A son arrivée à Napoli, Coletti trouva tout changé autour de lui. Pour prix de son dévouement et de ses triomphes sur les ennemis du Gouvernement il se voyait forcé de se justifier de ses victoires.

Les préparatifs de la nouvelle expédition se firent en peu de temps et avec éclat. Conduriotti, au lieu de se ceindre l’épée, se ceignit la plume. Mavrocordato reçut

l’ordre d’accompagner le Président, et Coletti de promener ses dépits dans les rues de Napoli.

σ. 22 Rien ne fut épargné pour s’assurer de l’Armée. / Mais privée de son chef et de son protecteur, elle pensa plus aux intérêts de sa bourse, qu’à ceux de sa gloire. Elle n’a pas voulu se battre, et en cela elle avait tort: elle n’avait aucune confiance à ses nouveaux chefs, et en cela elle avait raison.

La prise de Navarin par les Égyptiens fut l’unique fruit de cette triste expédition.

Au bout de quelque temps, Conduriotti s’est vu forcé de revenir sur ses pas. Il accusait tout le monde de cette défaite, excepté son principal auteur. En peu de jours il perdit une influence qu’il avait justement gagnée par ses titres, les sacrifices σ. 23 de sa famille, / et l’appui de Coletti. Son amour-propre une foi engagé, il n’a plus voulu se déttacher de l’homme qui fut la cause de ses désastres et des malheurs de sa patrie. En poursuivant le même système, il finit par se perdre.

Comme ce n’est que dans l’extrémité qu’on songe à ses amis Mavrocordato, qui fit le tour de l’Europe, pensa maintenant aux Anglais.

Il avait d’abord commencé la correspondance avec la France, en s’engageant se seconder les vues d’un Prince trop connu1; et lorsque celui-ci eut le plus besoin de ses services, il s’escamota, lui-même pour figures ailleurs.

σ. 24 Bientôt parut l’ Acte de protection. Rédigé par une main étrangère, il fut adressé au parti Anticonduriotti qui s’empressa de le faire réussir, tout honteux qu’il était pour la Nation. Hamilton, philéllène d’âme, mais avant tout Anglais de naissance et en service actif, coopéra de toute ses forces. Conduriotti, soit par patriotisme, soit par amour-propre, essaya de faire échouer l’entreprise. Mais son autorité n’avait plus ni la force de la jeunesse, ni celle de l’opinion. L’acte était déjà signé, lorsqu’il courut l’empêcher2.

σ. 25 Comme il faut toujours un poids pour balancer un autre, ceux qui par goût / ou par patriotisme restèrent étrangers à l’Acte de protection, se sont empressés de chercher un refuge dans le parti soi-disant3 de la France, à la tête duquel on remarquait Coletti. Ce parti, qui en effet comptait pour lui l’habileté et la force, reçut des coups mortels par quelques circonstances agravées par l’insouciance de

1. Ο Σκούφος υπαινίσσεται εδώ την κίνηση για την άνοδο στον ελληνικό θρόνο του ανήλικου Γάλλου δούκα του Nemours, δευτερότοκου γιου του δούκα της Ορλεάνης. Σχετικά με το θέμα αυτό βλ. Κων. Ράδου, Περί το στέμμα της Ελλάδος. Η απόπειρα των Ορλεανιδών (1825 - 1826), «Επετηρίς Παρνασσού» τ. 13 (1918) 35-116. Πρβλ. και Driault - Lheritier, Histoire diplomatique, τ. A', Paris 1925, σ. 252 - 254, 291 - 292.

2. Τη σχετική με το θέμα αυτό βιβλιογραφία βλ. στου Στέφ. I. Παπαδοπούλου, Η επανάσταση στην Δυτική Στερεά Ελλάδα μετά την πτώση του Μεσολογγίου ως την οριστική απελευθέρωσή της, 1826 - 1832, Θεσσαλονίκη 1962, σ. 26 σημ. 4.

3. Στο χφ. soit disant.

Monsieur de Rigny. Un second acte fut adressé à la France. Parmi les signataires on remarquait des personnes qui figuraient dans celui de Protection.

Les Iles embrassèrent le parti Anglais par nécessité, les Cozzabassis par intérêt, et la Romélie, attachée à la France, par simple goût.

σ. 26 C’est dans la période que nous parcourons, que / les deux emprunts ont été contractés, arrivés et dépensés en Grèce1.

On a souvent agité la question si les emprunts avaient fait plus de bien que du mal â la Grèce. La fait est que le bien a été incomparablement plus grand, et qu’on a trop souvent exagéré et les abus et les sommes abusées.

Les Cozzabassis, dont tout avait trahi la faiblesse; les Cozzabassis, qui au bout de 25 jours Surent persécutés, désorganisés, faits prisonniers et exilés comme criminels de lése-Nation, et qui ne durent leur propre existance qu’à la générosité de leurs adversaires et surtout de Conduriotti; les Cozzabassis, disons-nous, s’unirent σ. 27 / maintenant entre eux, et au parti militaire du Péloponnèse qui avait partagé son sort et ses mahleurs pour renverser le Gouvernement Conduriotti, et se mettre à sa place. Ils comptaient ausi d’avance sur la coopération de la faction Idriotte opposée à celle de Conduriotti.

Mais les temps avaient passé où ils pouvaient à volonté s’occuper des destinées de la Grèce.

Quatre partis divisaient alors la Nation, et les deux seuls étaient insuffisants pour faire pencher la balance.

Coletti, placé entre le parti de Mavrocordato qui avait juré sa perte, et celui de σ. 28 Cozzabassis, dont il différait par caractère et par système; ayant tout / à redouter du premier, et peu ou rien à espérer du second, qu’il avait peu auparavant humilié par ses armes, pencha naturellement vers les Cozzabassis, qui de leur côté ne négligèrent aucune bassesse pour s’assurer de lui et de son parti.

La troisième Assemblée Nationale fut décidée, et c’est alors que Mavrocordato, se voyant rebuté de tous les partis dont il avait froissé les intérêts et compromis l’existence, essaya un dernier coup de force, qui était en disproportion ouverte avec sa taille et ses moyens.

Désésperé des irréguliers, il se flatta par des réguliers faire la conquête de la Grèce.

σ. 29 Favier, dont il méconnaissait le caractère, fut chargé / de seconder ses vues. L’expédition de Cariste a eu lieu. Elle fut aussi malheureuse, qu’elle fut mal conduite; et celui qui n’a jamais compris le vrai sens d’une liberté légale, donna maintenant sa démission pour les intérêts, avait-il dit, de la liberté de la presse.

1. Για το πρώτο από τα δάνεια αυτά βλ. τη διδακτορική διατριβή του Αναστασίου Δ. Λιγνάδη, Το πρώτον δάνειον της Ανεξαρτησίας, Αθήναι 1970.

Cinquième Période

Nouvelle époque avec la troisième Assemblée Nationale, convoquée à Èpidaure. L’Aristocratie releva dans celle-ci la tête forte de tout ce qui n’avait jamais mesuré ni son ambition, ni ses intérêts, elle créa une monstrueuse dictature d’onze σ. 30 membres, qui portait / en elle-même le germe de sa faiblesse et de sa déstruction.

Les Cozzabassis, qui voulaient à tout prix finir la révolution dont ils voyaient ne pouvoir se rendre maîtres, mirent maintenant sur le tapis la proposition d’un arrangement avec les Turcs.

Une protestation du Prince Ipsilanti dérangea un instant leurs projets et les calculs d’une puissance. Elle n’était ni légale, ni respectueuse, mais elle était de saison et l’à propos justifia le reste1.

Mavrocordato, haï par tous les partis, et sans titre pour se présenter à cette Assemblée, trouva encore moyen de s’y mêler par son représentant Tricoupi, qui enfanta le premier la dictature à onze têtes2,

σ. 31 La forme du Gouvernement, ses premiers actes et l’établissement d’un Tribunal Criminel ou plutôt révolutionnaire sans appel et sans formes, tout enfin trahissait les vues des Cozzabassis, lorsque ceux-ci, dans l’ivresse de leur victoire, oublient ce qu’ils avaient promis et ce qu’ils devaient à Coletti, et ne se rappelant que des affronts subis par lui lors de la guerre civile, s’avisèrent d’essayer quelques coup d’autorité contre Coletti et son parti.

Mais ils n’ont eu que temps d’y penser et celui de se refugier au Donjon de Bourzi. Revenus à eux-mêmes, ils essayèrent de traiter encore avec Coletti. Mais leurs propositions eurent le sort qu’elles méritaient d’avoir,

σ. 32 Zaïmi qui voyait son autorité et sa propre existance menacées dans une Capitale où il n’y avait ni la ville ni la forteresse pour lui, essaya de corrompre les soldats et s’emparer de Palamède.

Mais, joué par les soldats, menacé par leurs chefs qui avaient appelé Grivas à leur tête, il se vut obligé de quitter une Capitale qu’il mit, par ses intrigues et son ambition hors de mesure, dans la position la plus fâcheuse.

La chute de Missolonghi qui portait un coup funeste aux affaires de la Romélie, et favorisait en quelque sorte les projets de tous ceux qui voulaient qu’on traite σ. 33 avec la Porte, réveilla l’activité et le zèle du parti Coletti. Il n’était que par les armes de la Romélie, et celle-ci envahie paralysait ses forces.

1. Για την αναστολή των εργασιών της Γ΄ Εθνοσυνελεύσεως της Επιδαύρου, την ανάθεση της εξουσίας στη «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος» και στην «Επιτροπή της Συνελεύσεως», τη διαμαρτυρία του Δημ. Υψηλάντη κ.λ.π. βλ. Παπαδοπούλου, Η επανάσταση στην Δυτική Στερεά Ελλάδα, σ. 24 κ. εξ., όπου και η σχετική βιβλιογραφία.

2. Υπαινίσσεται την ενδεκαμελή «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος».

C’est alors que ce parti conçut le plan de soutenir cette contrée, et faire entreprendre une expédition qui devait immortaliser son chef et ses guerriers.

Caraiskaki, le plus brave, le plus actif, et le plus intelligent des Capitaines de la Grèce, fut chargé de l’exécution de ce plan. Elle fut conduite avec une telle adresse, que ses succès imposèrent silence à ses propres adversaires.

Son chef, chéri par ses soldats, admiré par tout le monde, et flatté par tous les partis, eut l’esprit de caresser tous et tourner par là au profit de son expédition l’amour-propre de chacum d’eux,

σ. 34 Mais forcé à la fin de se déclarer en faveur d’un seul, il n’hésita un instant d’embrasser celui de Coletti, qui fut son ami, son protecteur et son conseil.

Bientôt les Cozzabassis, divisés entre eux, séparés du parti militaire du Péloponnèse que l’intérêt commun avait forcé de s’unir un instant à lui, en butte à ceux de Tiers-Ètat et de Coletti, se trouvèrent dans la position la plus fâcheuse et peut-être même la plus dangereuse.

Ils avaient compté sur le pouvoir que donne une autorité légale, et le pouvoir ne leur appartenait pas; ils avaient compté sur un arrangement avec les Turcs, et σ. 35 l’arrangement n’arrivait pas; ils avaient compté sur l’opinion, / et l’opinion les repoussait. Dans la nécessité de se décider pour la convocation de l’Assemblée Nationale, ils s’unirent encore entr’eux, moins pour disputer le terrain, que pour couvrir leur défaite d’une manière en apparence honorable.

Sixième Période

Le grand tort de ceux qui font les révolutions c’est qu’ils arment les bras, avant que d’apprendre à diriger les têtes.

Les partis et les hommes étant usés en Grèce, la portion de la nation la plus éclairée, la plus pacifique et la plus nombreuse n’aspirait depuis longtemps qu’à σ. 36 voir les rênes du Gouvernement dans les mains d’un homme / seul, éclairé, patriote, fort par l’opinion publique, et étranger aux partis et aux passions qu’ils trament après eux.

Un seul homme offrait toutes ces garanties, et le salut de la patrie recommandait son choix. Mais la médiocrité est toujours jalouse de tout ce qui n’est pas à son niveau.

Le nom de J. Capodistrias, souvent proposé et toujours habilement écarté, volait maintenant d’oreille en oreille, et tout annonçait que l’occasion était propice. Mais il fallait encore une nouvelle combinaison de partis, et cette combinaison s’opéra de la sorte:

Les élemens qui s’opposaient à la nomination de Capodistrias étaient composés:

σ. 37 1o. De parti Cozzabassis.

Il aimait l’autorité, et vivait des abus; et la présence de Capodistrias mettait

terme à l’une et faisait1 cesser les autres.

2o. D’un parti Insulaire.

Il avait des prétentions d’arriver encore au pouvoir; et Capodistrias lui ravissait l’espérance.

3o. De parti Mavrocordato.

Sa force n’éxistait que dans l’imagination des hommes, et Capodistrias détruisait les illusions.

4o. Enfin de parti soi-disant Anglais; et Capodistrias savait plus que tout le monde sur l’Angleterre.

De l’autre côté, le parti véritablement attaché à la nomination de Capodistrias était sans contredit celui de Tiers-État.

σ. 38 Mais quoique assez nombreux, il était trop faible pour dicter la loi, à défaut d’une force centrale et d’une point de ralliement. Il est vrai qu’il faisait alors cause commune avec le parti militaire du Péloponnèse qui détestait également et les succès des Cozzabassis et ceux des insulaires. Mais il ne pouvait raisonnablement compter sur la coopération franche d’un parti qui avait des intérêts opposés aux siens, et qui prétendait lui-mëme au pouvoir.

Le parti Coletti, qui n’aimait ni les succès des Insulaires, ni celui des militaires du Péloponnèse et encore moins ceux des Cozzabassis, vient à propos s’unir au parti du Tiers-État et emporter la victoire.

σ. 39 La nomination de Jean Capodistrias fut un coup terrible pour les partis opposés. Mais l’Assemblée Nationale de Trézine, dirigée principalement par Coletti, eut un plein succès, et, grâce2 à ses décisions, la Grèce pouvait désormais espérer des jours plus sereins et plus heureux3.

Comme c’était le parti populaire qui l’emportait sur les classes privilégiées, cette Assemblée fut orageuse et le combat terrible. Le caractère distinctif de cette Assemblée se trouve tout empreint dans son ouvrage.

Rien ne fut depuis négligé par les classes privilégiées pour détruire ce que l’Assemblée avait établi avec tant de peine. Mais pour renverser l’édifice il fallait commencer par les colonnes.

σ. 40 Aussi Coletti fut-it accusé comme traître à sa patrie, et bientôt pour se venger de ses partisans en alluma la guerre civile à Nauplie. C’était des convulsions d’une âme agonisante4.

1. Στο χφ. fesait.

2. Στο χφ. graces.

3. Για τα παραπάνω γεγονότα βλ. Στεφ. I. Παπαδοπούλου, Η εκλογή του Ιωάννου Καποδίστρια ως πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδος, «Κερκυραϊκά Χρονικά» τ. 19 (Κέρκυρα 1974) 9 - 22.

4. Στο χφ. agonissante.

Septième Période

Il faut des hommes prodigieux pour relever un état ébranlé jusques dans ses fondemens; et ces hommes n’apparaissent que de loin en loin sur la scène du monde. La Providence les envoie lorsqu’il en est temps pour réparer les ruines et fonder les dynasties.

Le Comte Capodistrias arriva enfin la1 Grèce la veille où elle était menacée d’une nouvelle guerre civile.

σ. 41 En peu de jours tout changea de fond. Précédé par une rénommée Européenne, protégé par l’opinion publique et fort de la droiture de ses sentimens, il allait acquérir les plus beaux titres à la reconnaissance de sa nation et celle du monde civilisé.

En un instant tout céda à sa force morale. Mais la carrière n’était pas de rose, et il fallait prévoir les obstacles et s’arranger en conséquence. C’est dommage seulement qu’il ne [se] soit pas arrêté plus longtemps sur le principe incontestable, qu’on ne regenère les nations qu’avec ses propres élemens.

Il ne nous appartient certainement pas d’anticiper sur l’histoire. Mais bientôt elle appréciera, n’en doutons pas, les effets et les causes de la politique Capodistrias.

σ. 42 Le fait est pourtant qu’au moment où celui-ci prit les rênes du Gouvernement, presque totalité de la Nation sentait le besoin d’être gouvernée, parce que la volonté générale ne méritait plus d’être appelée loi, et que souvent le despotisme d’un seul vaut mille fois mieux que l’anarchie, qui est le despotisme de tous contre tous.

Napoli de Romanie

le 14 Décembre 1828

1. Μάλλον από παραδρομή· διάβαζε en.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ

ΑΓΓΕΛΑΤΟΣ Ε. σ. 31, 139, 154

Άδαμ σ. 139, 246

Άζιορ (Συντ/χης) σ. 44

Αθανασιάδης Γ. σ. 162

Αθανασόπουλος Κ. σ. 76

Αινιάν Γ. σ. 116, 309

Αλέξανδρος (αυτοκράτωρ) σ. 130, 140

Αλιμπράντης Αθαν. σ. 31, 154

Άλλεν σ. 162

Αλμέϊρας Α. σ. 28

Αμβροσιάδης σ. 157

Άμιλτων σ. 296, 299

Αμπελάς σ. 123

Αναγνωστάκης σ. 78

Ανδρέου X. σ. 103

Ανδρούτσος Γεώργιος σ. 154, 297

Αννα (Μ. Δούκισσα) σ. 44

Άντερσον σ. 162

Αντωνόπουλος Α. σ. 44, 153

Αξιώτης Κ. σ. 31, 34, 150, 155

Αποκορίτης Τ. σ. 32

Αποστολάρας Βασ. σ. 164

Αποστόλης Νικόλαος σ. 297

Αποστολίδης σ. 78

Αποστόλου Iωάννης σ. 143

Αργέντης Π. σ. 154

Άστιγξ σ. 158, 296, 297

BAΪΡΑΚΤΑΡΗΣ Ιωάννης σ. 303

Βαθστρούτ σ. 139

Βάϊος Γεώργιος σ. 119

Βάλβης σ. 48, 76, 77, 101

Βαλιάνος Α. σ. 39, 78

Βαλιάνος Θεόδωρος σ. 124

Βαλιάνος Στέφανος σ. 124, 125

Βαλσαμάκης Νικόλαος σ. 100

Βαλτινός Γεώργιος σ. 122

Βάμβας Νεόφυτος σ. 212

Βανούση Ευθυμία σ. 165

Βαρδαλάχος σ. 175

Βαρθολομαίου Βγένα σ. 18

Βαρβάκη Αδελφοί (Γεώργιος, Μάρκος, Κοσμάς) σ. 67, 153

Βαρδακιώτης Γ. σ. 83, 121, 165

Βαριανίτης σ. 77

Βασιλάς Α. σ. 35

Βασιλειάδης Εμμ. σ. 33

Βασιλείου Βαρβάρα σ. 129, 171, 187

Βεΐδης σ. 114

Βελής Γεωργάκης σ. 165

Βενέδικτος (ιερεύς) σ. 78, 102, 157

Βενιαμίν σ. 212

Βεργοτής σ. 77

Βέρης (στρατηγός) σ. 165, 303

Βινοκάκης σ. 76

Βιτάλης σ. 122

Βλάϊκος Γεώργιος σ. 23, 24, 52, 53, 126, 128

Βλασόπουλος Ιωάννης σ. 121, 186

Βλαχόπουλος Α. σ. 38, 121, 304

Βλαχόπουλος Κ. σ. 166

Βοναπάρτης Λουκιανός σ. 146

Βοναπάρτης Παύλος σ. 146

Βότσης σ. 86

Βουδούρης Βασίλειος σ. 104, 165

Βούλγαρης Ευγένιος σ. 134, 176, 211, 226

Βούλγαρης Μάρκος σ. 27, 101

Βούλγαρης Νικόλαος σ. 229

Βούλγαρης Σταμάτιος σ. 166

Βουλισμάς Ευστάθιος (Μητροπολίτης) σ. 229

Βυζάντιος Δ. σ. 77, 102, 163

ΓΑΖΗΣ Άνθιμος σ. 185, 222

Γαλίτσιν Αλεξάνδρα σ. 147

Γατόπουλος Δ. σ. 252

Γενάδιος Γεώργιος σ. 146

Γενατάς Ιωάν. σ. 159, 160

Γενοβέλης Ιωάν. σ. 34, 138

Γερακάρης Νικόλαος σ. 150

Γεράσιμος (Επίσκοπος Αιγίνης) σ. 167

Γεροστάθης Κων/νος σ. 34, 122, 123

Γεώργιος (Επίσκοπος

Σαλώνων καί Λιδωρικίου) σ. 167

Γιαννίτσης Ανδ. σ. 34, 84, 159, 314

Γιανναράκης σ. 77

Γιατζής Βέλικος σ. 105

Γιατράκος Γ. σ. 41, 76, 161

Γιορδάνης Π. σ. 32

Γιορδάσης σ. 74

Γκακάριν Σέργιος σ. 146

Γκανάς Φίλιππος σ. 135

Γκάρλανδ σ. 147

Γκενοβέλης σ. 128

Γκέσλερ σ. 146

Γκίκας Νικολάκης σ. 35, 146

Γκιντρεκούρ σ. 146

Γκιώνης σ. 34, 78

Γκορτσακώφ Αλ. σ. 141, 142

Γκος σ. 158

Γκουχενάου (στρατηγός) σ. 44

Γκράνβιλ σ. 131

Γκυ σ. 220

Γκύλφορδ σ. 19

Γλαράκης σ. 29, 118, 125, 138, 159, 298

Γοβδελάς σ. 225

Γονέμης σ. 172

Γουλιμής σ. 76, 138

Γούσης Λάμπρος σ. 32

Γρηγοράκης σ. 77

Γρηγοριάδης σ. 123, 137

Γρηγόριος Ε' (Πατριάρχης) σ. 151

Γρίβας Θεόδ. σ. 41, 82, 147, 302

Γρεόπιους σ. 147

Γυάλιας σ. 117

ΔΑΓΓΛΗΣ Λ. σ. 33

Δαμασκηνός (ηγούμενος Μονής Μ. Σπηλαίου) σ. 303

Δαμιράλης σ. 116

Δάρβαρης σ. 216

Δασκόφ σ. 141

Δαφνής Κ. σ. 12, 15, 16, 17

Δελιγιωργόπουλος Μήτρος

(στρατηγός) σ. 303

Δεργότης σ. 35

Δημητρίου (αρχιμανδρίτης) σ. 77

Διαμάντης σ. 186

Διαμάντης Κων/νος σ. 328

Διβουνιώτης σ. 33, 304

Διονύσιος (Μητροπολίτης Σερρών) σ. 212

Δομπόλης Ιωάννης σ. 28, 111, 119, 186

Δουδλέϋ σ. 256, 257

Δούμας Απόστολος σ. 116, 156

Δουρούτης σ. 111

Δροσινός σ. 125

ΕΔΙΠΙΔΗΣ σ. 113

Έϊδεκ σ. 149, 160

Έλγιν σ. 224

Ελευθερούδης σ. 113

Ελισάβετ (Μ. Δούκισσα) σ. 26, 27

Ενεπεκίδης Π. σ. 14

Έλφιστων σ. 138

Ευγενίδης σ. 78, 113, 114, 115

Έϋδεν σ. 314

Ευκλείδης σ. 183

Εϋνάρδος σ. 12, 59, 60, 61, 125, 295

Ευσταθίου Γαβριήλ σ. 30

ΖΑΒΟΓΙΑΝΝΗΣ σ. 76

Ζαβός Ιωάννης σ. 38

Ζαΐμης Ανδρέας σ. 36, 37, 77, 128, 254, 321

Ζαμπέλης Ναπολέων σ. 17

Ζαφειρόπουλος Παναγιώτης σ. 303

Ζέγγελης Κ. σ. 10

Ζέγας σ. 102

Ζησιμόπουλος σ. 156

Ζιλούχιν Πέτρος σ. 79

Ζυγομαλάς Γιαννάκης σ. 128

Ζωγλιάδης Νικόλαος α. 33

Ζωντανός Παναγ. σ. 146

Ζωσιμάδες σ. 214, 216

Ζωσιμάς σ. 111

ΗΣΑΪΑΣ σ. 76

ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ σ. 212

Θέος Νίκος σ. 78

Θεοτόκης Γεώργιος σ. 9, 18

Θεοτόκης Ιωάννης Βαπτιστής σ. 18

Θεοτόκης Μάρκος σ. 15, 16, 229

Θεοτόκης Νικηφόρος σ. 211, 226

Θεοτόκης Σπυρίδων Μ. σ. 9, 10, 12, 13, 15, 17, 19, 20, 23, 52, 53, 126, 127, 170

Θεοτόκης Στέφανος σ. 119, 128

Θεόφιλος (ιερεύς) σ. 212

Θυμογιαννάκης σ. 76

Θυσαμένης σ. 77

ΙΓΝΑΤΙΟΣ (Μητροπολίτης) σ. 40, 45,118,119,123, 171,179,181, 225, 227, 296

Ιδρωμένος Ανδρέας (ιερεύς) σ. 174

Ιμβραχήμ σ. 271, 277

Ιουλιέν σ. 152

Ιουσέκ σ. 152

Ιωαννίδης Νίκανδρος

(ιεροδιάκονος) σ. 34

Ιωαννίδου - Μπιτσιάδου Γ. σ. 208

Ιωάννου Λάμπρος σ. 297

Ιωάννου Σταύρος σ. 185

ΚΑΙΡΙΓΓ σ. 98, 98, 153

Καιροφύλλας Κ. σ. 237

Καλαμαριώτης Π. σ. 167

Καλαμογδάρτης Ανδ. σ. 36, 100

Κάλβος Ανδ. σ. 12

Καλκαντάς σ. 76

Καλλέργης Δ. σ. 30, 80, 81, 82, 180

Καλλιγάκης σ. 128

Καλογερόπουλος σ 100

Κανάρης Κ. σ. 31, 41, 55, 296

Κάνιγκ Στράτφορδ σ. 140, 147, 166

Καντακουζηνός Αλ. σ. 27

Καντιώτης Α. σ. 123, 165

Καποδίστριας Αντώνιος Γεωργ. σ. 9, 17

Καποδίστριας Αντωνομαρίας σ. 9, 173

Καποδίστριας Αυγουστίνος σ. 10,11,13,27,28,29,30,31,32,33,34,35,36,37, 38, 39, 40, 41, 42, 44, 47, 88, 93, 94, 106, 130, 131, 137, 139, 163, 164, 165, 166, 167

Καποδίστριας Βιάρος σ. 11,35,44,46,60,61,118, 119,128,134,143,155, 295

Καποδίστριας Γεώργιος Αντωνίου σ. 14

Καποδίστριας Ιωάννης σ. 5,6, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16,18, 19,20,23,37, 40, 41, 44, 45, 46, 47, 48, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 63, 64, 66, 70, 71, 72, 74, 75, 76, 80, 81, 82, 83, 87, 91, 92, 93, 94, 96, 98, 100, 101, 102, 104, 105, 106, 108, 109, 110, 111, 113, 114, 115, 117, 123, 125, 129, 131, 132, 137, 145, 146, 148, 151, 152, 153, 157, 158, 159, 168, 171, 172, 174, 175, 176, 182, 186, 188, 229, 233, 235, 237, 245, 246, 248, 252, 253, 254, 257, 304, 308, 312, 318, 320, 326

Καποδίστριας Ιωάννης Αντωνίου σ. 9, 14, 16, 17, 24.

Καποδίστρια Δεσύλλα Μαρία σ. 14

Καπετανάκης σ. 78, 93

Καραβίας σ. 78

Καραγιάννης Iωάννης σ. 28

Καραϊσκάκης Γεώργ. σ. 74, 292, 326

Καραλής Δημήτριος σ. 116

Καράμπελας σ. 77

Καραμπίνης σ. 36

Καρατάσος σ. 110

Καρόρης σ. 91, 167

Κασιμάτης σ. 77

Κάσπαρης σ. 91, 92

Κατσικογιάννης (στρατηγός) σ. 303

Κατσώνης Λάμπρος σ. 218

Καυτανζόγλου Λύσανδρος σ. 151

Κιοσές Α. σ. 91

Κίτσος Γεώργιος σ. 29, 92, 161

Κλάδος Π. σ. 80

Κλεοβούλου Γεώργιος σ. 146

Κλωνάρης Χρ. σ. 80

Κόδριγκτων σ. 136, 141

Κοδρικάς σ. 100, 221

Κοζώνης Γεώργιος σ. 20

Κόκκινος Διονύσιος σ. 330

Κοκόνης σ. 100

Κόλλας Σπυρ. σ. 9,10

Κολοβός Δημήτριος σ. 163

Κολοκοτρώνης Α. (χιλίαρχος) σ. 29

Κολοκοτρώνης Γενναίος σ. 30

Κολοκοτρώνης Θεόδωρος σ. 11, 30, 57, 123, 158, 303, 326

Κολοκοτρώνης Κων/νος σ. 57

Κόμης Χριστόδουλος σ. 143

Κομνηνός (στρατηγός) σ. 225

Κοντάκης Αν. σ. 167

Κοντίκης σ. 78

Κοντογιάννης Ευάγ. σ. 33, 78

Κονοφάος Χρύσανθος (ιερεύς) σ. 166

Κοντογούρης σ. 167

Κοντόσταυλος Α. σ. 79, 80, 160, 314, 315

Κοντούλης Αναστάσιος σ. 297

Κοραής Α. σ. 19, 43, 79, 221

Κορκ Θ. σ. 161

Κορνήλιος I. σ. 92, 167

Κοτζιάς σ. 100

Κοτοπούλη Σοφία σ. 80

Κουβαράς Αριστομένης σ. 84, 120

Κούκου Ελένη σ. 20

Κουμανταράκης Γαλάνης σ. 106

Κουντουριώτης Γεώργιος σ. 58, 254

Κουντουριώτης Λάζαρος σ. 58

Κουτσουλιέρης σ. 114

Κουτσούμπεης Β. σ. 130

Κόχραν σ. 61, 89, 93, 149, 293, 295, 296, 297

Κρασάν σ. 74

Κρασάς Γεράσιμος σ. 144

Κριεζής Αντώνιος σ. 98, 100

Κρομμύδης σ. 183

Κυπαρίσσης Μικές σ. 297, 304

Κυριακόπουλος σ. 93, 161

Κυριάκος Κων/νος σ. 297

Κωνσταντάς Fρ. σ. 76, 158

Κωλέττης Ιωάν. σ. 11, 41, 126, 326

Κωνσταντίνου Θεόδ. σ. 91

ΛΑΒΙΣΟΝ σ. 150

Λαδόπουλος Γεώργιος σ. 136, 153

Λαμπίσκυ σ. 153

Λαμπρινός σ. 127

Λάμπρος Παύλος σ. 16

Λάσκαρης Μιχαήλ σ. 53

Λάτρης α. 162

Λαφαγέτ σ. 70

Λεβλάν σ. 315

Λέκκας Δημήτριος σ. 33

Λε Μπρυν σ. 217

Λεοπόλδος (πρίγκηψ του Κοβούργου) σ. 68, 129, 133

Ληβς σ. 155

Ληκ σ. 224

Λιαράκος σ. 114

Λίβεν σ. 256, 257

Λιγνάδης Αναστάσιος σ. 334

Λοβέρδος Νικόλαος σ. 55, 56

Λογοθέτης Λυκούργος σ. 161

Λοιδωρίκης Π. σ. 300

Λονζ σ. 137

Λόντος Ανδ. σ. 295

Λοριόλ σ. 138

Λουκόπουλος σ. 153

Λούκος Χρηστός σ. 18

Λυττερότ σ. 151

Λούλης σ. 77, 78

ΜΑΗΣ σ. 78

Μαίμων Μαρκίς σ. 179

Μαίτλανδ σ. 246

Μακγίλλ σ. 296

Μακέντος σ. 86

Μακρής Δημήτριος σ. 37, 304

Μακροσάπουλος σ. 83

Μάλκολμ σ. 141

Μάμουκας σ. 319

Μαν σ. 136, 137

Μανουϊλίδης σ. 43

Μαντολών σ. 70

Μαρία Αντουανέττα σ. 227

Μαρία Θηρεσία σ. 227

Μαρινόγλου σ. 117

Μαρκής Μιλ. Ιωάν. σ. 143

Μαρλιάνης σ. 111, 112

Μαρόπουλος σ. 95

Μαρούλης Γεώργ. (αρχιμανδρίτης) σ. 164

Μαρούτσοι σ. 216

Μαρτινιάκ σ. 70

Μάσσον Ιωάννης σ. 102

Μαυράκης σ. 92

Μαυρίδης σ. 114

Μαυρογένη Ροξάνδρα σ. 78

Μαυρογένης σ. 94

Μαυρογένους Μαντώ σ. 158

Μαυροκορδάτος Αλεξ. σ. 98, 99, 246, 326

Μαυρομάτης Γεώργιος σ. 96, 155

Μαυρομιχάλη Λίνα σ. 58

Μαυρομιχάλης Αντ. σ. 58

Μαυρομιχάλης Γ. σ. 26, 57, 58

Μαυρομιχάλης Δημήτριος σ. 58

Μαυρομιχάλης I. σ. 92

Μαυρομιχάλης Κων/νος σ. 58, 114, 303

Μαυρομιχάλης Ν. σ. 114, 115

Μαυρομιχάλης σ. 26, 57

Μαύρος σ. 108, 155

Μεγαλόπουλος σ. 77

Μελάς Γεώργιος σ. 94, 95

Μελάς Ιωάννης σ. 31, 94, 95

Μενάρδος Σίμος σ. 10

Μεσθενεύς Δημ. σ. 28, 162

Μεσσαλάς σ. 77

Μεταξάς Ανδ. σ. 41, 78, 100, 248

Μεταξάς Κων/νος σ. 38, 163

Μηναίος σ. 304

Μηνιάκης σ. 101

Μιαούλης Ανδ. σ. 35, 98, 145, 156, 158, 277

Μιλαΐτης σ. 43, 44

Μιλιάνης σ. 45

Μινώτος Σπ. σ. 237

Μιχαηλάρης Π. σ. 14

Μιχαλακέας σ. 114

Μιχαλόπουλος Φάνης σ. 15

Μοδινός σ. 137

Μοριέρ σ. 224

Μορινός σ. 112

Μορόζης σ. 143

Μοσπινιώτης σ. 117

Μόστρας Δημήτριος σ. 98, 180, 182, 184, 186, 232

Μοτσενίγος Γεώργ. σ. 40, 41, 133

Μούρτζινος σ. 97

Μουστοξύδης Άγγελος σ. 99, 168

Μουστοξύδης Ανδρέας σ. 118, 129, 131, 229

Μπαρμπιέ Ντε Μποκάζ σ. 221, 222

Μπέης Γιάννος σ. 232

Μπενάκη Πανταχρούλα σ. 165

Μπεσσιέρ σ. 222

Μπινιάμης Ρόκος σ. 166

Μπισιέρ σ. 149

Μπλάν - Κολέν και Σία σ. 167

Μπότασης Ν. σ. 35

Μπότσαρη Χρυσούλα σ. 103

Μπότσαρης Δ. σ. 103

Μπότσαρης Κ. σ. 103

Μπότσαρης Μ. σ. 32

Μπότσαρης Νότης σ. 103

Μπούας Π. σ. 76, 167

Μπούκουρας Γεωργ. σ. 101, 102

Μπουτένιεφ σ. 44

Μπρατσάνος σ. 143

Μπρόσεβιτς Σέργιος σ. 79

Μυλωνάς σ. 134

Μπωβάν Π. σ. 60

Μωραϊτίνης Αριστ. σ. 39, 97, 165

Μωραϊτίνης Νικόλαος σ. 97

ΝΑΖΟΣ Αναστάσιος σ. 124

Νάκος I. σ. 216

Ναπολέων σ. 175, 221, 223

Νέγρης Θεόδ. σ. 326

Νεράντζης Σ. σ. 25, 26, 133, 134

Νεσελρόδ σ. 140, 146

Νικήτας (στρατηγός) σ. 303

Νικοκάβουρα Αγάθη σ. 229, 232

Νικολαΐδης Α. σ. 148

Νικολαΐδης Π. σ. 35, 148, 162

Νικολάου Α. σ. 77

Νικολόπουλος Δ. σ. 76, 77, 148

Νικούσιος Παναγιώτης σ. 232

Νοϊχάουστ σ. 148

Νοταράς Παναγ. σ. 303

Νοταράς Πανούτσος σ. 17, 148

ΟΘΩΝ σ. 33, 166

Οικονομίδης Ιωάν. σ. 33

Οικονομόπουλος σ. 76

Ολιβιέ σ. 220

Ολύμπιος (αρχιμανδρίτης) σ. 78

Όμηρος Σμυρναίος σ. 227

Ομποτόβσκη Πλάτων σ. 79

Ορλάνδος Ιωάν. σ. 47, 153

Ορφανός Δ. σ. 148, 164

Ουέλλιγκτων σ. 254

ΠΑΓΚΑΛΑΚΗΣ σ. 125, 167

Πάκμορ Αντ. σ. 36

Παλαιολόγος Γρηγόριος σ. 152

Παλαιολόγος Στέφανος σ. 78, 152

Παλαμήδης Ρήγας σ. 303

Πάλλης Παν. σ. 60, 155

Πάλμεστρων σ. 101

Πάνου Ιωάννης σ. 36

Παξιμάδης Ιωάννης σ. 39, 124

Παπαβασιλόπουλος σ. 31, 134

Παπαγιάννης Κων/νος σ. 297

Παπαγιαννόπουλος σ. 35

Παπαδόπουλος Ανδρέας σ. 36, 76, 154

Παπαδόπουλος Κων/νος σ. 297

Παπαδόπουλος Στέφανος σ. 333, 335, 337

Παπάζογλου Αναστ. σ. 147

Παπάζογλου Γεώργιος σ. 149

Παπαλέξης Γ. σ. 151

Παπούλιας Μπεκήρ σ. 82

Παπαμανώλης σ. 77, 78, 151

Παπαρηγόπουλος Ιωάν. σ. 131, 155

Παπάς Δανιήλ σ. 76, 78

Παπασταθόπουλος σ. 76, 152, 162

Παπαφωτόνυμος σ. 76

Παρασκευάς (συνταγματάρχης) σ. 37, 154, 155

Παρθένιος (αρχιεπίσκοπος Κυρήνης) σ. 164

Πάρκερ σ. 313, 315

Παρλαράς σ. 134

Παρόγλου σ. 167

Πασχαλίδης σ. 76

Πελοπίδας σ. 149

Περάκης σ. 87

Περήν σ. 117

Περραιβός Χριστόφ. σ. 175

Περρούκας Δημήτριος σ. 36, 39, 151, 246, 247, 248

Περσάκη Ροξάνδρα σ. 76

Περσιάνης I. σ. 155

Πεταλάς A. σ. 29, 33

Πεταλάς Κων/νος σ. 165

Πετμεζάς (στρατηγός) σ. 303

Πέτροβιτς σ. 315

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης σ. 119, 162, 163, 246, 248, 252, 254

Πετσώνης σ. 150

Πηγής Ισμαήλ σ. 153

Πιέρρης Ν. (συντ/χης) σ. 37, 86, 87

Πίζας (στρατηγός) σ. 104, 105, 106

Πικουλάκης Παναγής σ. 58, 114

Πίνης Ανδρέας σ. 152

Πινιατέλης σ. 155

Πινόν σ. 152

Πιτσιπιός σ. 153

Πλαπούτας σ. 76, 155

Πολίτης Νικ. σ. 10, 12

Πολίτης Σπυρ. σ. 50

Πολινιάκ σ. 68, 256, 257

Πολίτικας σ. 111

Ποστολάκης σ. 77

Ποταμιάνος σ. 36

Πουκεβίλ σ. 287

Πραΐδης Γεώργιος σ. 150

Πρασακάκης σ. 76, 77, 156

Πρίτσερν σ. 77

Πρώϊος (Μητροπολίτης) σ. 212

Πρωτόβουλος σ. 112

Πυλαρινός σ. 144

Πωζιέ σ. 71, 72, 87

ΡΑΔΟΣ Κων/νος σ. 41, 74, 82, 333

Ραδινός Α. σ. 41, 73

Ράϊνεκ σ. 75

Ράϊκος σ. 140

Ράλλη αδελφοί σ. 45

Ράμφος σ. 27, 28, 84, 85

Ράνκος Γιαννάκης σ. 70, 71

Ρασήν σ. 72

Ρασήφ Μεχμέτ σ. 82

Ραυτόπουλος σ. 76, 137

Ρέις Εφέντης σ. 39

Ρενιέρης σ. 73, 309

Ρεσίτ Μεχμέτ σ. 105

Ρίζος Ιακωβάκης σ. 38, 72, 229, 231, 232

Ρίκης Χριστόφορος σ. 41, 73, 74

Ρίκορδ σ. 144

Ριμποπιέρ σ. 148

Ρινιής σ. 296, 299, 314

Ρόδιος Π. σ. 36, 88, 161, 162, 166

Ροδοκανάκης σ. 39, 40

Ρουκ σ. 224

Ρούκμαν σ. 144

Ρουσσώ σ. 183

Ρωμανός I. σ. 229

Ρώμας Διονύσιος σ. 246

Ρώμας Κ. σ. 155

Ρώτας σ. 73

ΣΑΓΡΕΔΟΣ σ. 34

Σακελλαρίου σ. 63

Σακελλαρόπουλος Ιωάν. σ. 33, 36, 42

Σακελλαρόπουλος Πάνος σ. 164

Σαλβατόρι σ. 221

Σαλίνης σ. 63, 128

Σαμπατάκης σ. 42

Σανλοτέρ σ. 45

Σαχτούρης σ. 156, 297

Σελιχτάρης Ηλίας σ. 27

Σελίμ Β' σ. 219

Σεμπαστιανί σ. 222, 223

Σεραφείμ σ. 62, 63, 64

Σιαπέρης σ. 38

Σίγουρος Μαρίνος σ. 18

Σικελιανός σ. 144

Σιμάκης σ. 76

Σισιλιάνος Μιχαήλ σ. 41

Σισίνης Γεωργ. σ. 46, 66, 245, 253, 259

Σισμόντης σ. 134

Σκαρλάτος σ. 155

Σκαραμαγκάς σ. 34

Σκιόδης σ. 43

Σκούφος Νικ. σ. 49, 66, 326

Σκούφος Σπυρίδων σ. 66

Σκυφάντης σ. 133

Σνάιντερ σ. 72, 78, 79, 109

Σολδάτος Κ. σ. 12

Σονίνι σ. 220

Σουαζέλ - Γκουφιέ σ. 220

Σουλειμάν πασάς σ. 137, 232

Σούτσος Γρηγόριος σ. 65

Σούτσος Δ. σ. 78

Σούτσος Iωάννης σ. 41

Σούτσος (Μητροπολίτης) σ. 65

Σουτσος Μιχαήλ σ. 48, 65, 130, 131, 302

Σπηλιάδης Νικ. σ. 27, 39, 67, 248

Σπανιολάκης σ. 63

Σπόντζας Ιωάν. 76

Σπυρίδωνος Γεώργιος 41, 63, 65, 66

Σπυρομήλιος (χιλίαρχος) 36

Στάϊν 140

Στάκελβεργ 188

Σταματελέα Αγγελική σ. 114

Σταματελόπουλος Νικήτας σ. 38, 40

Σταύρου Γεώργιος σ. 64

Στεκούλης σ. 42

Στεφανίτσης Π. σ. 13

Στεφανόπολι σ. 221

Στούρδζα Δόμνικα σ. 184

Στούρδτζα Μαρία σ. 67

Στούρδτζας Αλέξανδρος σ. 41, 174, 180

Στράτος (στρατηγός) σ. 302

Συμεών (μοναχός - ηγούμενος) σ. 142

Σχινάς Μιχαήλ σ. 13, 180, 252

ΤΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ 120

Τασσερέ ντε Σεν Ντενίς 147

Τζαβέλας Κίτσος 39, 165, 304

Τζανέλης 77

Τζανετάκης (Στρατηγός) 114, 122

Τζανόγλου 74

Τζόγλης Δημήτριος 35

Τζούνης 123, 155

Τζωρτζόπουλος Ιωάν. 35

Τισαμενός 76

Τομπάζης Μ. 119

Τομπακάκης 119, 120, 163

Τοσίτσας 77

Τούρτουρας 77

Τριανταφύλλης Παν. 77, 166

Τριαντάφυλλος 78

Τρικούπης Σπυρίδων 47 119, 318, 32

Τρικούπης Χαρίλαος 9

Τσίτσος 137

Τσόκρης Δημήτριος 303

Τσαμαδός Λάζαρος 35

Τσαμαδός Μ. 29, 34

Τσουδερός Εμμ. 12

Τσωρτς 295, 300, 303

ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ Αλέξανδρος 152

Υψηλάντης Δημήτριος 326

Υψηλάντης Νικόλαος 150